Statik Plaka Yükleme Deneyi Nedir?
Statik Plaka Yükleme Deneyi (Plate Load Test), zeminin taşıma gücünü ve oturma davranışını yerinde, doğrudan ölçmek için uygulanan önemli bir saha testidir. Bu test, yük altında zeminin nasıl davrandığını gözlemlemeye olanak tanır ve temel tasarımı açısından kritik mühendislik verileri sağlar.
Yüzeysel temeller, endüstriyel döşemeler, saha betonları ve dolgu alanlarında zemin performansını değerlendirmek için kullanılır. Aynı zamanda iyileştirilmiş zeminlerin etkinliğinin kontrolünde de tercih edilir.
⚙️ Statik Plaka Yükleme Deneyi Nasıl Yapılır?
Deney, belirli bir çapta (genellikle 300 mm, 600 mm veya 762 mm) çelik plakanın zemine yerleştirilerek üzerine kademeli olarak yük uygulanması ile gerçekleştirilir. Bu yüklemelere karşılık zeminde oluşan oturmalar hassas ölçüm aletleriyle kaydedilir. Elde edilen yük-oturma eğrisi, zeminin taşıma kapasitesini ve elastik modülünü (Ev) verir.
Uygulama Aşamaları:
Test alanının hazırlanması ve tesviyesi
Yükleme plakası ve hidrolik sistemin kurulumu
Kademeli yük uygulaması (genellikle 3-5 kademede)
Her yük seviyesinde oturma miktarının kaydı
Boşaltma ve geri oturma ölçümü
Yük-oturma eğrisinin analizi ve raporlama
🧱 Hangi Projelerde Kullanılır?
Yüzeysel temellerin taşıma gücü tayini
Endüstriyel saha betonları ve zemin döşemeleri
Dolgu alanlarında taşıma kontrolü
Zemin iyileştirme sonrası performans değerlendirmesi
Yollar, otoparklar, apronlar
Raylı sistem ve istinat duvarı uygulamaları
✅ Statik Plaka Yükleme Deneyinin Avantajları
Doğrudan zemin davranışı ölçümü: Gerçek yükleme ile zemin performansı doğrudan gözlemlenir.
Temel tasarımına veri sağlar: Taşıma gücü ve oturma analizleri mühendislik hesaplarında kullanılır.
Zemin iyileştirme kontrolü: Jet grout, kolon, taş kolon gibi uygulamaların etkisi test edilebilir.
Uzun yıllardır kullanılan standart bir testtir.
📊 Raporlama ve Standartlar
Statik plaka yükleme deneyleri genellikle aşağıdaki standartlara göre yapılır:
TS EN 1997-2 (Eurocode 7)
ASTM D1194 / D1195 / D1196
DIN 18134
Test raporlarında şu bilgiler yer alır:
Yük-oturma grafiği
Taşıma gücü (qult, qall)
Elastisite modülü (Ev)
Oturma karakteristiği ve yorumu
Zemin tipi ve saha koşulları
👷 Proktor Mühendislik ile Saha Güvencesi
Proktor Mühendislik olarak, kalibreli hidrolik sistemler ve hassas ölçüm cihazlarımızla statik plaka yükleme deneylerini sahada titizlikle uyguluyoruz.
Elde ettiğimiz verileri mühendislik bakış açısıyla analiz ederek, detaylı ve yorumlu teknik raporlar hazırlıyoruz.
❓ Sıkça Sorulan Sorular (Statik Plaka Yükleme Deneyi Hakkında)
| Soru | Cevap |
|---|---|
| Statik plaka deneyi ne kadar sürede tamamlanır? | Tek bir noktadaki test genellikle 2–4 saat arasında tamamlanır. Sahadaki koşullara göre süre değişebilir. |
| Hangi plaka çapları kullanılır? | En sık kullanılan çaplar 300 mm, 600 mm ve 762 mm’dir. Proje ihtiyacına göre seçim yapılır. |
| Deney sonucu hangi amaçla kullanılır? | Temel tasarımı, dolgu kontrolü ve zemin iyileştirme performansının değerlendirilmesinde kullanılır. |
| Her zeminde uygulanabilir mi? | Genel olarak kohezyonlu ve kohezyonsuz zeminlerde uygulanabilir. Ancak çok yumuşak zeminlerde dikkatli yorum gerekir. |
| Plaka yükleme testi ve LWD farkı nedir? | LWD daha hızlı ve dinamik bir testtir. Statik plaka testi ise daha detaylı ve mühendislik amaçlıdır. |
| Raporlar ne zaman teslim edilir? | Saha testinden sonra 1–2 iş günü içerisinde teknik analiz ve grafiklerle birlikte teslim edilir. |
