Zemin taşıma gücü, bir yapının güvenliği açısından kritik bir mühendislik parametresidir. Ancak bu değeri ölçmek için birden fazla test yöntemi bulunmaktadır. Sıklıkla karşılaşılan iki yöntem:
🔹 Statik Plaka Yükleme Deneyi (PLT)
🔹 Dinamik Plaka Yükleme Deneyi (LWD)
Her ikisi de zeminin yük altındaki davranışını ölçer, fakat yöntemleri, uygulama alanları ve elde edilen veriler bakımından farklılık gösterir. Peki projeniz için hangisini tercih etmelisiniz?
⚙️ Karşılaştırmalı Test Özeti
| Özellik | Statik Plaka Yükleme (PLT) | Dinamik Plaka Yükleme (LWD) |
|---|---|---|
| Uygulama tipi | Statik (hidrolik yükleme) | Dinamik (titreşimli/darbe) |
| Elde edilen veri | Yük – oturma eğrisi | Elastisite modülü (Ev₍d₎) |
| Test süresi | 2 – 4 saat | 5 – 10 dakika |
| Kurulum | Zor (reaksiyon sistemi gerekir) | Kolay (taşınabilir cihaz) |
| Kullanım alanı | Temel, döşeme, dolgu analizleri | Yol dolguları, geçici kontrol |
| Maliyet | Görece yüksek | Daha ekonomik |
| Standartları | TS EN 1997-2, ASTM D1195 | TP BF-StB Part B 8.3, ZTVE StB |
📐 Ne Zaman Hangi Test Kullanılmalı?
✅ Statik Plaka Yükleme Deneyi (PLT):
Yüzeysel temellerin taşıma gücü hesaplanacaksa
Baraj, istinat duvarı, saha betonları gibi ağır yüklere maruz alanlarda
Detaylı oturma davranışı isteniyorsa
Zemin iyileştirme sonrası kontrol yapılacaksa
✅ Dinamik Plaka Yükleme Deneyi (LWD):
Yol dolguları, geçici şantiye yolları
Sık sık kontrol gerektiren geniş alanlar
Hızlı, anlık karar alınması gereken projeler
Hafif yapıların zemin kontrolü
💬 Uzman Tavsiyesi
“Eğer projede temel tasarımı yapılacaksa veya sürekli yük taşıyan bir yapı inşa ediliyorsa Statik Plaka testini tercih edin.
Ama dolgu kalitesini hızlıca kontrol etmek, çok sayıda nokta test etmek istiyorsanız LWD daha pratiktir.”
🛠️ Uygulama Örneği
Bir sanayi tesisi inşaatında:
Kazı sonrası temel altı zemin için Statik Plaka uygulanır.
Dolgu yapılmış çevre yolları için LWD ile kontrol yapılır.
Her ikisi birlikte projede zemin performansını %100 güvence altına alır.
👷 Proktor Mühendislik ile Doğru Test, Doğru Karar
Proktor Mühendislik olarak her iki test türünü de uzman ekip ve cihazlarla sahada uyguluyoruz. Hangi testin nerede kullanılacağına dair teknik danışmanlık da sunuyor, mühendislik raporlarımızla projelerinizi güçlendiriyoruz.
Her testin kendine has güçlü yönleri vardır. Kritik olan, doğru zeminde doğru testi uygulamaktır. Böylece:
Yapısal güvenlik artar
İnşaat süreci hızlanır
Maliyet ve zaman kaybı önlenir
Zemin analizinde başarı; “Ne ölçtüğünüz kadar, neyi neden ölçtüğünüzü bilmenizde” saklıdır.